แม่พระในมุมมองนักศาสนศาตร์สตรีคริสเตียน

แม่พระในมุมมองนักศาสนศาตร์สตรีคริสเตียน
โดย โปรดปราน ( พีพี )

“คริสตจักรโปรเตสแตนต์ของไทยมีที่ให้แม่พระบ้างไหม?”

คำถามนี้ก้องอยู่ในหูหลายปี ฉันจำเจ้าของเสียงได้ดีว่าท่านเป็นบาทหลวงชาวฟิลิปปินส์ ซึ่งเป็นอาจารย์ของฉัน จำได้ว่าตัวเองตอบคุณพ่ออย่างอ้อมแอ้มว่า “ อ่ะ มี ...มีค่ะ แต่เราไม่เน้นแบบคาทอลิกค่ะ”

ต่อมาเมื่อมีโอกาสเรียนเพิ่มเติมวิชาศาสนศาสตร์สตรี (Womanist Theology=Feminist Theology ) และ ศาสนศาสตร์แห่งปลดปล่อย (Liberation Theology ) ฉันประทับใจงานเขียนนักศาสนศาสตร์สตรี ชาวเกาหลีใต้ท่านหนึ่ง คือ Dr.Chung Hyun Kyung จากหนังสือ “Struggle to be the Sun Again” ดร.ชอง โปรยด้วยคำถาม ว่า “มีกี่คริสตจักรของโปรเตสแตนต์ที่มีที่ให้พระมารดามารีย์ นอกเหนือเรื่องของสาวพรหมจารีย์ตอนคริสตสมภพ” ดร.ชอง กล้าพูดตำหนิคริสตจักรโปรเตสแตนต์ ว่า “คริสตจักรได้กดขี่สตรีโดยการโละหรือยุติบทบาทของแม่พระจากคริสตจักร” ขณะเดียวกัน เธอก็มองที่พระศาสนจักรคาทอลิกโดยมีความเห็นว่า “พระศาสนจักรมีที่ให้แม่พระก็จริง แต่ก็ยังจำกัดบทบาทของพระมารดามารีย์” ตามความเข้าใจของ ดร.ชอง เธอเห็นว่า พระศาสนจักรคาทอลิกยกย่องแม่พระอย่างสูงส่งว่าเป็นพระมารดาขององค์พระผู้เป็นเจ้า แต่พระนางไม่ได้มีบทบาทอะไรมากนัก ภาพของแม่พระที่นักศาสนศาสตร์สตรีมองไปที่คริสตชนคาทอลิก ว่ามีที่ให้แม่พระเพื่อไว้พึ่งพาสวดอ้อนวอนแบบเด็กขี้อ้อน เป็นคลังรับฝากเรื่องไปถึงพระบุตรเสียมากกว่า

กลับมาที่คริสตจักรโปรเตสแตนต์ ยุคแล้วยุคเล่า เมื่อกล่าวถึงพระมารดามารีย์ ก็จะพบฉากของสาวน้อย พรหมจารีย์ ผู้อ่อนเยาว์ ไร้เดียงสาและกล้าหาญยิ่ง เราจะได้ยินเสียงที่ไพเราะหูของเธอ สนทนากับทูตสวรรค์กาเบรียลว่า “ข้าพเจ้าเป็นทาสีของพระเป็นเจ้า ข้าพเจ้าพร้อมที่จะเป็นไปตามคำของท่าน (ลูกา ๑.๓๘) ดร.ชองได้แสดงความคิดว่า มารีย์ สาวพรหมจารีย์ที่อ่อนหวานหยดย้อย เช่นนี้ คือสุภาพสตรีที่สุภาพบุรุษสร้างเธอขึ้นมาต่างหาก

สอง-สามทศวรรษมาแล้ว ที่นักศาสนศาสตร์สตรีโปรเตสแตนต์ชาวเอเชีย ได้ค้นหาบทบาทของแม่พระในคริสตจักรโปรเตสแตนต์ พร้อมทั้งเสนอมุมมองใหม่ในบริบทท้องถิ่นของชาวเอเชีย ดังนั้นพวกเราจึงเห็นบทบาทของแม่พระว่าเป็นสตรีที่เข้มแข็ง เป็นยอดหญิงที่สุดยอดของความอดทน เป็นที่พึ่งของลูกตั้งแต่วินาทีแรกที่พระกุมารอยู่ในครรภ์ แม่พระทรงร่วมทุกข์ และเคียงข้างกับลูกชายสุดที่รักจนถึงนาทีสุดท้ายในชีวิตของพระบุตร ซึ่งไม่แตกต่างกับมารดาชาวเอเชีย ที่ได้ทุ่มเททั้งชีวิตให้ลูกๆ ของพวกนาง

บทบาทของแม่พระในมุมมองของนักศาสนศาสตร์สตรีคริสเตียน

๑. สาวพรหมจารีย์: ต้นแบบของกุลสตรี
๒. มารีย์ มารดาผู้ประเสริฐ:อุทิศชีวิตแด่พระเจ้า
๓. มารีย์ ทำหน้าที่ของน้องสาว:ร่วมทุกข์กับสตรีอื่น
๔. มารีย์ สาวกแท้: สาวกคนแรกของพระเยซู
๕. มารีย์ ร่วมพันธกิจกับพระเจ้า:มีส่วนร่วมในแผนการไถ่มนุษยชาติ


แม่พระในมุมมองนักศาสนศาตร์สตรีคริสเตียน โดย โปรดปราน ( พีพี ) “คริสตจักรโปรเตสแตนต์ของไทยมีที่ให้แม่พระบ้างไหม?” คำถามนี้ก้องอยู่ในหูหลายปี ฉันจำเจ้าของเสียงได้ดีว่าท่านเป็นบาทหลวงชาวฟิลิปปินส์ ซึ่งเป็นอาจารย์ของฉัน จำได้ว่าตัวเองตอบคุณพ่ออย่างอ้อมแอ้มว่า “ อ่ะ มี ...มีค่ะ แต่เราไม่เน้นแบบคาทอลิกค่ะ” ต่อมาเมื่อมีโอกาสเรียนเพิ่มเติมวิชาศาสนศาสตร์สตรี (Womanist Theology=Feminist Theology ) และ ศาสนศาสตร์แห่งปลดปล่อย (Liberation Theology ) ฉันประทับใจงานเขียนนักศาสนศาสตร์สตรี ชาวเกาหลีใต้ท่านหนึ่ง คือ Dr.Chung Hyun Kyung จากหนังสือ “Struggle to be the Sun Again” ดร.ชอง โปรยด้วยคำถาม ว่า “มีกี่คริสตจักรของโปรเตสแตนต์ที่มีที่ให้พระมารดามารีย์ นอกเหนือเรื่องของสาวพรหมจารีย์ตอนคริสตสมภพ” ดร.ชอง กล้าพูดตำหนิคริสตจักรโปรเตสแตนต์ ว่า “คริสตจักรได้กดขี่สตรีโดยการโละหรือยุติบทบาทของแม่พระจากคริสตจักร” ขณะเดียวกัน เธอก็มองที่พระศาสนจักรคาทอลิกโดยมีความเห็นว่า “พระศาสนจักรมีที่ให้แม่พระก็จริง แต่ก็ยังจำกัดบทบาทของพระมารดามารีย์” ตามความเข้าใจของ ดร.ชอง เธอเห็นว่า พระศาสนจักรคาทอลิกยกย่องแม่พระอย่างสูงส่งว่าเป็นพระมารดาขององค์พระผู้เป็นเจ้า แต่พระนางไม่ได้มีบทบาทอะไรมากนัก ภาพของแม่พระที่นักศาสนศาสตร์สตรีมองไปที่คริสตชนคาทอลิก ว่ามีที่ให้แม่พระเพื่อไว้พึ่งพาสวดอ้อนวอนแบบเด็กขี้อ้อน เป็นคลังรับฝากเรื่องไปถึงพระบุตรเสียมากกว่า กลับมาที่คริสตจักรโปรเตสแตนต์ ยุคแล้วยุคเล่า เมื่อกล่าวถึงพระมารดามารีย์ ก็จะพบฉากของสาวน้อย พรหมจารีย์ ผู้อ่อนเยาว์ ไร้เดียงสาและกล้าหาญยิ่ง เราจะได้ยินเสียงที่ไพเราะหูของเธอ สนทนากับทูตสวรรค์กาเบรียลว่า “ข้าพเจ้าเป็นทาสีของพระเป็นเจ้า ข้าพเจ้าพร้อมที่จะเป็นไปตามคำของท่าน (ลูกา ๑.๓๘) ดร.ชองได้แสดงความคิดว่า มารีย์ สาวพรหมจารีย์ที่อ่อนหวานหยดย้อย เช่นนี้ คือสุภาพสตรีที่สุภาพบุรุษสร้างเธอขึ้นมาต่างหาก สอง-สามทศวรรษมาแล้ว ที่นักศาสนศาสตร์สตรีโปรเตสแตนต์ชาวเอเชีย ได้ค้นหาบทบาทของแม่พระในคริสตจักรโปรเตสแตนต์ พร้อมทั้งเสนอมุมมองใหม่ในบริบทท้องถิ่นของชาวเอเชีย ดังนั้นพวกเราจึงเห็นบทบาทของแม่พระว่าเป็นสตรีที่เข้มแข็ง เป็นยอดหญิงที่สุดยอดของความอดทน เป็นที่พึ่งของลูกตั้งแต่วินาทีแรกที่พระกุมารอยู่ในครรภ์ แม่พระทรงร่วมทุกข์ และเคียงข้างกับลูกชายสุดที่รักจนถึงนาทีสุดท้ายในชีวิตของพระบุตร ซึ่งไม่แตกต่างกับมารดาชาวเอเชีย ที่ได้ทุ่มเททั้งชีวิตให้ลูกๆ ของพวกนาง บทบาทของแม่พระในมุมมองของนักศาสนศาสตร์สตรีคริสเตียน ๑. สาวพรหมจารีย์: ต้นแบบของกุลสตรี ๒. มารีย์ มารดาผู้ประเสริฐ:อุทิศชีวิตแด่พระเจ้า ๓. มารีย์ ทำหน้าที่ของน้องสาว:ร่วมทุกข์กับสตรีอื่น ๔. มารีย์ สาวกแท้: สาวกคนแรกของพระเยซู ๕. มารีย์ ร่วมพันธกิจกับพระเจ้า:มีส่วนร่วมในแผนการไถ่มนุษยชาติ